Sáng ngày 11/12, tại Trường Đại học Luật TP. HCM đã diễn ra tọa đàm “Kỹ năng tranh tụng của Luật sư bào chữa” do Trường Đại học Luật TP. HCM phối hợp với Cơ quan Phòng chống Ma tuý và Thực thi Pháp luật Quốc tế (INL), thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tổ chức với sự tài trợ của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam.
Tọa đàm được tổ chức với hình thức trực tiếp tại Trường Đại học Luật TP.HCM và trực tuyến qua phần mềm Zoom với sự tham dự của TS. Lê Trường Sơn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP. HCM, Bà Diana Torres – Trợ lý Trưởng Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, Ông Jonathan Gandomi – Điều phối viên Cơ quan Phòng chống Ma tuý và Thực thi Pháp luật Quốc tế (INL), thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Bà Dee Harlow – Cán bộ Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP. HCM và hơn 200 đại biểu là chủ nhiệm, phó chủ nhiệm, nguyên chủ nhiệm đoàn luật sư các tỉnh cùng giảng viên, sinh viên các sơ sở đào tạo luật.
Chủ tọa Tọa đàm là TS. Võ Thị Kim Oanh - Nguyên Chủ tịch Hội đồng trường, nguyên Trưởng Khoa Luật Hình sự, Luật sư Trương Xuân Tám - Trưởng đoàn luật sư tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu; Luật sư Nguyễn Thành Công - Giám đốc công ty Đông Phương Luật.
Toàn cảnh Toạ đàm từ đầu cầu trường Đại học Luật TP.HCM
Toạ đàm diễn ra theo hai hình thức trực tiếp và trực tuyến
Phát biểu khai mạc tọa đàm, Phó Hiệu trưởng Trường Đại Luật TP. HCM, Lê Trường Sơn nhận định: Tranh tụng là một nguyên tắc mới được ghi nhận trong Hiến pháp 2013 và được cụ thể hóa trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Nguyên tắc này trao thêm quyền cho luật sư bào chữa, tăng cường sự bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị buộc tội, qua đó góp phần bảo vệ quyền con người nói chung. Tuy nhiên, luật sư bào chữa khi hành nghề còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, quyền lợi người buộc tội chưa được đảm bảo tối ưu. Do đó, Tọa đàm hoan nghênh sự đóng góp ý kiến, những bài tham luận của các luật sư, học giả, sinh viên chung mối quan tâm liên quan đến hoạt động tranh tụng của luật sư bào chữa để tiếp tục đưa ra kiến nghị hoàn thiện pháp luật. Đồng thời, TS. Lê Trường Sơn gửi lời cảm ơn đến đơn vị UNDP và INL trong hoạt động hợp tác với Nhà trường.
TS. Lê Trường Sơn phát biểu khai mạc Toạ đàm
Tọa đàm diễn ra với hai phiên làm việc, các nội dung thảo luận chủ yếu xoay quanh thực tiễn thi hành những điểm mới trong Bộ luật, đặc biệt là những khó khăn, thách thức luật sư gặp phải khi thực hiện quyền của người bào chữa. Các đại biểu tham dự tọa đàm cũng đã đưa ra một số kiến nghị nhằm thực thi đầy đủ quyền của người bào chữa trong Bộ luật, như quy định cụ thể trình tự thu thập, giao nộp chứng cứ của người bào chữa; đảm bảo sự riêng tư trong cuộc gặp giữa luật sư và thân chủ.
Mở đầu phiên làm việc thứ nhất, Luật sư Trương Xuân Tám - Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu - với tham luận “Kỹ năng tranh tụng của luật sư trong phiên tòa hình sự” đã khẳng định vai trò quan trọng của kỹ năng tranh tụng đối với một luật sư bào chữa. Theo LS. Trương Xuân Tám, các kỹ năng cần thiết tại phiên tòa đối với một luật sư bao gồm chủ động tham gia hoạt động tố tụng, nghiên cứu hồ sơ vụ án, chuẩn bị chu đáo đề cương bào chữa, trong đó đặc biệt nhấn mạnh sự chủ động của luật sư ngay từ khi bắt đầu thủ tục tham gia phiên tòa, bản lĩnh trong phần xét hỏi, kỹ năng nghe luận tội của công tố viên và trình bày phần bào chữa cũng như bản lĩnh trong đối đáp.
LS. Trương Xuân Tám khẳng định vai trò quan trọng của kỹ năng tranh tụng đối với luật sư bào chữa
Tiếp nối Tọa đàm, TS. Lê Huỳnh Tấn Duy - Trưởng Bộ môn Luật Tố tụng Hình sự, Khoa Luật Hình sự trường Đại học Luật TP.HCM - trình bày tham luận “Thu thập, giao nộp chứng cứ của người bào chữa trong tố tụng hình sự”. Vận dụng các quy định pháp luật Việt Nam trên cơ sở so sánh với quy định pháp luật quốc tế, TS. Lê Huỳnh Tấn Duy đã chỉ ra những hạn chế còn tồn tại trên thực tế trong việc giao nộp và thu thập chứng cứ liên quan đến việc bào chữa.
TS. Lê Huỳnh Tấn Duy trình bày tham luận
Tại phần kết của phiên làm việc thứ nhất, ThS.LS Cao Ngọc Sơn - Đoàn Luật sư TP.HCM, Giảng viên trường Đại học Văn Lang - đã nêu ra những điểm bất cập trong quá trình làm việc với điều tra viên thông qua tham luận “Kỹ năng tranh tụng của luật sư khi làm việc với cơ quan điều tra, điều tra viên”.
ThS.LS Cao Ngọc Sơn đề cập đến các hạn chế khi làm việc với cơ quan điều tra
Mở đầu phiên làm việc thứ hai, LS. Nguyễn Thế Phong - Nguyên Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Long An - trình bày tham luận “Kỹ năng làm việc với các cơ quan tiến hành tố tụng khi luật sư tham gia bào chữa trong vụ án hình sự”. Qua đó, LS. Nguyễn Thế Phong nhấn mạnh luật sư bào chữa cần đấu tranh mạnh mẽ bằng các biện pháp hợp pháp nếu xảy ra sự xâm phạm quyền tố tụng của bị can, bị cáo và quyền bào chữa của luật sư.
Cũng cùng chủ đề trên, LS. Đinh Thái Hoàng - Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Long An - khẳng định một luật sư cần nắm bắt rõ các vấn đề quyền và nghĩa vụ của luật sư bào chữa, thời gian tiếp nhận hồ sơ bào chữa, biện pháp xử lý các tình huống bị từ chối cấp tư cách luật sư bào chữa và thái độ điều chỉnh trong trường hợp bị can bị định hướng câu trả lời.
Khép lại chủ đề trên, LS. Nguyễn Minh Tường - Chủ tịch Hội đồng Khen thưởng - Kỷ luật, Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu - khái quát chung các kỹ năng cụ thể của một luật sư bao gồm kỹ năng làm việc chủ động để có lợi cho thân chủ, kỹ năng làm việc với cơ quan kiểm sát, kỹ năng làm việc với tòa án, qua đó lưu ý các luật sư hành nghề cần nhận thức được vai trò của mình trong vụ việc và đánh giá khó khăn trước khi thực hiện các kỹ năng.
Đánh giá cao về nội dung và công tác tổ chức tọa đàm bà Diana Torres, Trợ lý Trưởng Đại diện Thường trú UNDP Việt Nam bày tỏ vinh dự khi có cơ hội tham dự tọa đàm cũng như cơ hội được hợp tác với cơ quan ban ngành của Việt Nam trong hoạt động tổ chức dự án, nâng cao chất lượng tư pháp tại Việt Nam, qua đó, gửi lời cảm ơn đến Trung tâm Tư vấn Pháp luật của Trường Đại học Luật TP. HCM cũng như Cục phòng chống ma túy thực thi pháp luật của Hoa Kỳ trong sự hợp tác chặt chẽ và sâu rộng.
Bà Diana Torres, Trợ lý Trưởng Đại diện Thường trú UNDP Việt Nam đánh giá cao Toạ đàm
Ông Jonathan Gandomi, Điều phối viên INL cũng cho biết trong bối cảnh Việt Nam đang có sự thay đổi về hoạt động tư pháp, cơ hội hợp tác với các cơ quan nâng cao nguyên tắc pháp quyền, góp phần đảm bảo quyền con người trong buổi tọa đàm hôm nay là một sự may mắn, là sự khẳng định về lời cam kết của Hoa Kỳ trong hỗ trợ Việt Nam.
Ông Jonathan Gandomi, Điều phối viên INL phát biểu tại Toạ đàm
Phát biểu bế mạc tọa đàm, TS. Võ Thị Kim Oanh tổng kết những giá trị, nội dung đạt được sau hơn 04 giờ đồng hồ làm việc và gửi lời cảm ơn các đoàn luật sư, khách mời, học viên, sinh viên đã dành thời gian tham dự và tích cực đóng góp ý kiến xây dựng buổi tọa đàm. Các nội dung trao đổi tại tọa đàm sẽ giúp các luật sư đang hành nghề có thêm những kỹ năng và kinh nghiệm bổ ích khi hành nghề, cũng như có nhiều nội dung bổ ích để các giảng viên và sinh viên chuyên ngành luật trao đổi, đúc kết trong quá trình dạy và học.
TS. Võ Thị Kim Oanh tổng kết Toạ đàm
Bài viết: Phương Anh, Thanh Tâm, Phương Thảo
Hình ảnh: Thanh Hoa, Thùy Linh
Ban Truyền thông ULaw